Շնորհավոր կանանց իրավունքների պաշտպանության միջազգային օրը

Այս տարի կանանց իրավունքների միջազգային օրվա նշանավորումը Հայաստանում տեղի ունի Covid-19 համավարակի, 44-օրյա ծանր պատերազմի և հետպատերազմական ճգնաժամի համատեքստում․ փխրուն ժողովրդավարության խաթարում, մարդու իրավունքների հետընթաց, ներքաղաքական ճգնաժամ, հանրային խմբերի բևեռացում և ատելության խոսքի սրընթաց աճ։

Այսօր՝ մարտի 8-ին, կանանց իրավունքների պաշտպանության միջազգային օրը, հատկապես ցանկանում ենք ընդգծել կին իրավապաշտպանների և ակտիվիստների մեծ ներդրումը համավարակով և պատերազմով պայմանավորված առողջապահական և սոցիալ-տնտեսական մարտահրավերները մեղմելու, համայնքային փոխօգնության ցանցեր ձևավորելու, հանրային շահը և մարդու իրավունքները պաշտպանելու գործում։

Այս կարևոր, սակայն հաճախ աննկատ աշխատանքն իրականացնելիս կին իրավապաշտպանները և ակտիվիստները տարբեր քաղաքական և քվազի-քաղաքական խմբերի և անհատների կողմից ենթարկվում են թիրախավորումների, ստանում այլևայլ սպառնալիքներ՝ համացանցում և դրանից դուրս, բախվում վիրավորանքի, խտրականության և ատելության խոսքի։

Այսօր, երբ հետպատերազմական հանրային-քաղաքական բևեռացումը և ներքաղաքական ճգնաժամն աճում են, երբ ժողովրդավարությունը և մարդու իրավունքները հետընթաց են ապրում, հակաիրավապաշտպան խմբերի և անհատների ֆի­նանսա­կան և մե­դի­ա ռե­սո­ւրս­նե­րն է՛լ ավելի շատ են կենտրոնացած ի­րա­վա­հա­վա­սար, հա­կա­խտ­րա­կան, ոչ բռ­նի և պա­շտ­պան­ված հան­րու­թյո­ւն ու­նե­նա­լու իրավապաշտպան նա­խա­ձեռ­նու­թյո­ւն­նե­րի նսեմացմանը։ ­

­Այս խմբերը թիրախավորում են կին ի­րա­վա­պա­շտ­պան­նե­րին և ակտիվիստներին, ո­րո­նք Հայաս­տա­նում եր­կար տա­րի­ներ աջակցել են խո­ցե­լի վի­ճա­կում հայտն­ված բազ­մա­թիվ կանա­նց և պա­շտ­պա­նել նրա­նց ի­րա­վո­ւնք­նե­րը: Նմանօրինակ հարձակումներն առաջ են բերում բազմաթիվ բացա­սա­կան սո­ցի­ա­լա­կան հետ­ևա­նք­ներ, այդ թվո­ւմ՝ հրահ­րո­ւմ կին ի­րա­վա­պա­շտ­պան­նե­րի և ակտիվիստների հան­դեպ ա­տե­լու­թյան և բռ­նու­թյան տրամադ­րու­թյուններ հանրային ավելի լայն շեր­տե­րո­ւմ։

Կին իրավապաշտպանների և ակտիվիստների դեմ արշավներում վերջիններս մնում են միայնակ․ պետական հաստատությունների կողմից համարժեք արձագանքի բացակայությունը սնում է նաև կանանց իրավունքների և կանանց խնդիրների ստորադասման քաղաքականությունները, նպաստում այս հարցերի շուրջ ներհասարակական վախերի և տագնապների սրմանը։

Հասարակության և պետության համար այս բարդ ժամանակներում մենք առավել քան երբևէ կարիք ունենք ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների ամրապնդման, հանրային համերաշխության և փոխօգնության։ Իրավապաշտպանների, բայց հատկապես կին իրավապաշտպանների և ակտիվիստների անխոչընդոտ գործունեությունը կզորեղացնի կանանց և աղջիկներին, կդարձնի նրանց ավելի պաշտպանված, մեր հանրային-քաղաքական կյանք կվերադարձնի մարտի 8-ի իրական նշանակությունը՝ կանանց իրավահավասարության, պաշտպանվածության, կանանց իրավունքների արմատական բարեփոխումների համար պայքարի նշանավորումը։